Автоматты беріліс қорабы ұзақ қызмет ете алады, бірақ жүргізушілердің 9 қатесі оны мерзімінен бұрын бұзады. Бұдан қалай аулақ болу керек екенін біліңіз.
Заманауи көліктерге орнатылған автоматты беріліс қораптарының ерекшелігі сенімділігінің жоғары болуы. Бірақ олардың қызмет мерзімі практикада эксплуатация шарттарына тікелей байланысты. Жүргізушілер жасаған қателіктер олардың тозуына және тез ақаулануына алып келеді.
Бірінші қате – суық мезгілде АКҚ-ны қыздырмай көлікті пайдалану. Төмен температуралар трансмиссия элементтерінің үйкелісін болдырмауы тиіс майды қоюлатады, бұл оның майлау қызметін тоқтатады.
Егер қыста көлікпен жүру алдында автоматтық қорапты қыздырмасаңыз, гидроблок пен фрикциондар тез тозады. Трансмиссия майы шамадан тыс қызады, берілістерді ауыстыру қиынға соғады.
Қыздыруды іске асыру үшін қозғалтқышты іске қосып, оны кемінде 10 минут бос қалтырып қою жеткілікті. Осыдан кейін баяу жүруге болады. Бастысы – трансмиссия майының жұмыс температурасына дейін қызуына уақыт беру үшін қауырт жылдамдық жинамау.
Екінші қате – машина толық тоқтағанша күте алмай, автоматтық беріліс қорабындағы режимдерді өзгерту.
Автоматты беріліс қорабының режимдерін ауыстырғанда серво жетек қосылады, муфталар ауысады және басқа күрделі процестер орындалады. Машина әлі қозғалысын тоқтатпай жатып берілістерді ауыстырсандар, жұмыс істеп тұрған механизмдерге түсетін жүктеме артып кетеді.
Жүргізушілер автокөлікті толық тоқтағаннан кейін ғана берілістерді ауыстыруды әдетке айналдыруы қажет. Әйтпесе гидроблок, құлыптау механизмі зақымдалуы мүмкін. Әсіресе D режимінен R режиміне ауысқанда осы ережені сақтау маңызды.
Kick-down режимінің іске қосылуы төменгі беріліске мәжбүрлі ауысу кезінде орын алады. Сондықтан көлік тез жылдамдық алады. Кейбір жүргізушілер динамиканың жақсаруы құрақ деп жиі «кик-даун» режимін қосады. Бірақ бұл режимді тым жиі пайдаланса, трансмиссияға жүктеме аса жоғарылайды.
Одан да дұрыс шешім – Kick-down режимін ерекше жағдайларда (мысалы, басқа көлікті үзіп өтуде немесе тік өрге тез арада жылдамдық алуда) пайдалану.
Қалалық жағдайларда, төтенше жағдайлар орын алмайтын жерлерде Kick-down қоспаған жөн, себебі майдың қатты қызуы, фрикциондардың тозуы, планетарлық механизмдердің зақымдануы мүмкін.
Сондай-ақ, негізсіз «кик-даун» режимінің қолдануынан бас тарту гидротрансформаторды сақтау мүмкіндігін арттырады.
Автоматты беріліс қорабы бар көлікті жоғары жылдамдықта немесе ұза қашықтыққа сүйреу мүмкін емес. Бұл тағы бір қате, оның салдарынан автоматтық беріліс қорабын жөндеу немесе ауыстыру керек болады.
Автомобиль сүйреу кезінде N режимінде тұрса, насос жұмыс істемейді, трансмиссия майының тұрақты қысымы сақталмайды. Элементтердің бір-біріне үйкелуі күшейіп, бұзылу мүмкіндігі бірнеше есеге артады.
Подшипниктердің мерзімінен бұрын ақауланбасын десеңіз, автоматты беріліс қорабы бар көлікті автоөндірушінің ұсынымдарына сәйкес қатаң түрде сүйреңіз.
Автоматты беріліс қорабындағы трансмиссия майы үйкеліс элементтерін майлау үшін ғана қажет емес. Онсыз гидравликалық процестердің дұрыс ағымын, салқындауды және айналу моментін беруді қамтамасыз ету мүмкін емес.
Осы майды құйғаннан кейінгі белгілі бір мерзім өткен соң, ол өзінің міндеттерін нашар атқарады, қатты қызады, ластанады. Уақытында май мен фильтрлерді ауыстырмаған жүргізушілер гидроблоктың ақаулы жұмыс істеуімен, берілістердің сырғып кетуімен және автоматты беріліс қораптың қатты қызуымен бетпе-бет келеді.
Май мен фильтрлерді ауыстыру мерзімдері автомобильдің қалай пайдаланып жатқанына тікелей байланысты болуы керек. Егер қалалық жерде жүру, кептелістерде тұру немесе басқа жүктемелер көбірек болса, май мен фильтрлерді жаңартуды өндірушінің кеңесінен 1,5-2 есе жиі орындау қажет.
Трансмиссия элементтерін майлау үшін қолданылатын май 120 C-тан асса, өз қасиеттерін жоғалтады. 150 C-те оның тотықтануы және бұзылуы орын алады. Металл тозуын болдырмау үшін қолданылатын қоспалар өз функциясын атқара алмайды. Оның нәтижесі автоматты беріліс қораптың қайтадан қатты қызу болмақ.
Автоматты беріліс қорабындағы мұнайдың температурасын көрсететін датчиктің көрсеткіштерін елемеу (егер мұндай датчик көлікте бар болса) тағы бір қате болып табылады.
Температуралық көрсеткіштер норма шегіне жетіп қалса, қозғалысты жалғастыруға болмайды. Тоқтаған жөн. Бұл автоматты беріліс қорабтың салқындауына және жолда бұзылмауға мүмкіндік береді.
Жиі қызумен бетпе-бет келсеңіз, автоматты беріліс қорабты қосымша салқындау радиаторын орнату арқылы сақтап қалуға болады.
Кейбір жүргізушілер, кептелістерде немесе бағдаршамда тұрып, жиі N режимін қосады. Осылайша, олар автоматты беріліс қораптың жүктемесін азайтуға тырысады.
Бұл қате әрекет керісінше нәтиже береді. Селектордің және гидроблоктың механизміне түсетін жүктеме, керісінше, жоғарылайды.
Жүргізушілер көлікті тоқтаған кезде жарты минуттан аса уақыт тұра алмай, D режимінен шығуды әдетке айналдыруы қажет (тежегішті осы уақытта босатпаңыз). Егер 30 секундтан артық ұзағырақ тұрауға тура келсе, N режиміне ауыстыруға болады. Бастысы – мұндай ауыстыруды тым жиі орындамау керек.
Қолмен ауыстырып қосу функциясын қате қолданатын (немесе жиі пайдаланатын) жүргізушілер автоматты беріліс қораптың істен шығуына тап болады.
Қолмен ауыстыруды қажет ететін жағдайларда ғана жасау керек. Мысалы, таудан түсуде. Қажет етілмейтін уақытта қолмен басқарусыз автоматты беріліс қораптың қатты қызуы, фрикциондардың және гидроблоктың бұзылуы мүмкін.
Әсіресе, мұндай проблемалар жоғары айналымда қолмен ауысу жағдайларында өте жоғары болады.
Классикалық автоматты беріліс қорабыдан айырмашылығы, вариатор тез үдетуге, жоғары температураға және сүйреуге өте сезімтал.
Сондықтан вариаторы бар көлікте жүрген жүргізушілерге тез үдетуге, мүмкіндік болса тіркемені сүйреуге және жоғары айналымда ұзақ жүріс кезінде беріліс қорабтың қатты қызуына жол бермеуге болмайды.
Егер осы ұсыныстарды елемесе, белдіктің сырғып кетуі, шкивтердің және бүкіл трансмиссияның бұзылуы мүмкін.