Xitoyning elektr avtomobillari Tesla'dan uch marta arzon bo'lsa — bu shunchaki raqobat emas, balki inqilob. Elektr avtomobillari bo'lgan eng katta bozorda Tesla tahdid ostida qolmoqda.
Elektr avtomobillari ishlab chiqarish bo'yicha yetakchilardan biri bo'lgan Xitoyning BYD kompaniyasi o'z mashinalarining mamlakat ichidagi narxlarini keskin pasaytirib, Tesla'ga nafaqat Xitoyda, balki uning tashqarisida ham bosimni kuchaytirdi. Bu haqda The Telegraph nashri yozadi.
Maqolada mashhur budjetli hetchbek Seagull narxi birdaniga 20% ga tushib, endi 55 800 yuanga (taxminan 7 750 AQSh dollari) teng bo'lganligi aytiladi. Bu Tesla Model 3 ning eng past narxidan taxminan 75% arzon bo'lib, u 231 900 yuanga (taxminan 32 200 AQSh dollari) sotilmoqda.
Bundan tashqari, BYD iyun oyi oxiriga qadar Xitoy bozorida 22 modellarga chegirmalar e'lon qildi. Bunday harakat ichki talabning kamayishi va YEIning va AQShning yangi bojxona bojlarini kiritish tahdidiga javob bo‘ldi.
Garchi Seagull Model 3 ga qaraganda ancha ixcham bo'lsa ham, uning arzon narxi xitoylik ishlab chiqaruvchilar elektr avtomobillarni arzonlashtirish bo'yicha qanchalik oldinga borgani ochiq oydi. Bugungi Xitoy dunyodagi eng yirik elektr avtomobil bozori bo'lib, mahalliy kompaniyalar arzon modellarga sarmoyani faol kiritmoqdalar.
Maqolada shuningdek, narxlarni tushirish kuchli raqobatning belgisi ekanini ham ta'kidlanadi. Aprel oyida butun mamlakat bo'ylab diler omborlarida sotilmagan elektr avtomobillarning rekord soni — taxminan 3,5 million dona yig‘ilgan, 2023 yil dekabr oyidan beri bu eng keng ko'rsatilgan ko'rsatkich bo'lgan. Xitoyning iqtisodiy tanazzuli ham talabga salbiy ta'sir ko'rsatmoqda.
Analitiklar ishonchli bo'lganidek, bu holat Tesla uchun jiddiy zarba bo'lib, u Xitoy ikkinchi eng katta sotish bozori hisoblanadi. Ichki bozor va Yevropa uchun ishlab chiqarilayotgan xitoy Teslasining savdosi ham aprel oyida o'tgan yilga nisbatan 6% ga kamaygan. Umuman olganda savdo hajmining kamayishi ketma-ket etti oydan beri davom etmoqda.
Bydning narxlarni pasaytirish e'lonidan so‘ng Hong Kong birjasida BYD aksiyalari 5,9% ga tushdi, chunki investorlar rentabellikning pasayishidan xavotirda. Raqobatchilar, masalan, Li Auto va Great Wall Motor aksiyalari ham qiymatini yo'qotdi — mos ravishda 3,2% va 2,7%.
ING kompaniyasining katta iqtisodchisi Riko Luman bu «narx urushi» Xitoy bozorida kuchayayotgan raqobatni aks ettiradi va uning asta-sekin yetilishini anglatadi, deb ta'kidladi.
Britaniyada ham Xitoyning elektr avtomobillariga qiziqish ortib bormoqda. Auto Trader ma'lumotlariga ko'ra, joriy yilning dastlabki to‘rt oyida ularning saytida Xitoy brendlarini ko'rishlar soni 1,4 milliondan oshib, endi bu bozorning 5,3% perini tashkil qiladi — o‘tgan yilgi 1,3% bilan solishtirganda.
Auto30 tahririyatining fikricha, BYD narxlarini pasaytirish — bu faqat narx kurashi emas, balki Xitoyda elektr avtomobillar bozori qanchalik tez o'zgarganini ko'rsatadi. Tesla o'z joylarini saqlab qolish uchun jiddiy ravishda moslashishiga kerak bo'ladi, ular dunyodagi eng yirik bozorlardan biri hisoblanadi.